İcra Hukuku

​

İcra hukuku, kişilerin banka ya da şirketlere çek, poliçe, senet ya da kredi gibi borçlarını ödememeleri halinde kanun yolu ile alacakların tahsil edilmesine yönelik oluşturulan hukuk alanıdır. İcra hukuku kapsamında borçlu kişiden söz konusu olan alacak haciz yolu ile alınır.

​

Başka bir deyiş ile; borcu olan kişilerin borçlarını kendi rızası ile zamanında ödememesi halinde devletin bir organı olan icra dairesinin kurduğu haciz baskısı ile alacağın borçludan tahsil edilmesini sağlayan hukuk dalıdır.

​

Alacaklılar ile borçlular arasındaki borç konusu senet, poliçe, çek, ipotek, kredi borcu, kredi kartı borcu gibi birçok farklı durumla meydana gelebilir.

​

İcra hukuku, sadece alacaklıdan maddi olarak borçların tahsil edilmesi değildir. Aynı zamanda konut ve iş yeri gibi taşınmazların boşaltılması, ilamların icra işlemleri, çocuk teslimi yapılması ve çocuk ile ebeveynlerin arasında ilişki kurulması gibi konular da icra hukukunun kapsamında olan konulardır.

​

​

​

İcra Hukuku Haciz İşlemleri

​

İcra hukukunda uygulanan; ilamlı icra, ilamsız icra,  kambiyo senetlerine özgü haciz yolu, rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip ve ihtiyati haciz olmak üzere beş farklı haciz işlemi vardır.

​

​

​

İlamlı İcra

​

Bir işin yapılması, yapılmaması ya da herhangi bir maddi borcun ödenmemesi durumunda mahkemenin koyduğu icra kararıdır. İlamlı icra takibini başlatabilmek için mutlaka dayanak olarak mahkemeden çıkmış karar olması gereklidir.

 

​

​

İlamsız İcra

​

Alacaklı kişinin herhangi bir belgeye ihtiyaç duymadan alacağının borçlu tarafından tahsil edebileceği ve mahkemeye başvurma hakkı edinebileceği icra işlemidir. Alacaklı kişi, borçludan alacağını almak için mahkemeye herhangi bir ilama yani mahkeme kararına ihtiyaç duymadan başvurabilir.

 

İlamsız icra başvurusu yapacak olan alacaklı, konu ile ilişkili olan sözleşme ve fatura gibi sadece alacaklı olduğunu ispat eden belgeler ile icra dairesine başvuruda bulunabilir. Burada önemli olan alacaklının sadece alacaklı olduğunu kanıtlayabilir bir belge olmasıdır.

​

​

​

Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu

​

Alacaklının elinde kambiyo özelliği taşıyan belgenin olması durumunda başvurulabilecek bir haciz işlemidir. İcra hukuku kapsamında hazırlanan kanunlarda kambiyo senetleri yer alır.

​

Kanunlar doğrultusunda bir belgenin kambiyo niyetliği taşıyabilmesi için o belgenin bono, senet, çek ya da poliçe olması gerekir. Bu belgeler icra hukukunda kambiyo niteliği taşıdığından kambiyo senetlerine özgü alacakların tahsil edilmesi üzere icra uygulanması yapılması mümkündür.

​

​

​

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yolu İle Takip

 

Alacaklı, borçlunun borcuna karşılık alacaklının borcunu kanunlar çerçevesinde rehin almış ise rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılabilir. Bu durumda ilk olarak rehin edilen taşınır ya da taşınmaz olan mal, paraya çevrilir ve borcun para ile ödenmesi hususunda takip başlatılır.

​

​

​

İhtiyati Haciz

​

Borçlu kişinin borcunu ödememek amacıyla mal kaçırmasını engellemeye yönelik uygulanan bir haciz işlemidir. İhtiyati haciz kararı ile, borçlunun mal kaçırması engellenirken borcun ödenmek üzere garanti alması hedeflenir.

​

İhtiyati haciz işleminin borçlu kişiye uygulanabilmesi için icra dairesi tarafında aranan ilk şart; mahkeme kararıdır. Mahkemenin borçlu kişi için ihtiyati haciz kararı çıkarması gereklidir. Diğer bir şart ise; yine mahkemenin belirlemiş olduğu yüzde oranında borçlunun malından mahkeme veznesine haciz işlemi öncesinde teminat depozitinin yatırılmış olmasıdır.

​

Yukarıda belirtilen haciz işlemlerinin özellikleri genel ve kanunlar ile sınırlandırılmış özelliklerdir. Her konu farklı özellikler taşıyabileceğinden dolayı haciz işlemleri uygulamarında kanunlara bağlı kalınarak farklılıklar meydana gelebilir.

​

Örneğin; ihtiyati haciz işleminde mahkeme veznesine aktarılacak olan teminat depozitosu borçlunun mal varlığına ve alacaklının alacağı olan borç miktarına göre değişkenlik gösterir.